Spacerem przez... Przemyśl!
Przez wielu uważane za najpiękniejsze miasto w Polsce. Przemyśl to miejscowość, która ze względu na mnogość atrakcji, bogatą historię oraz imponującą architekturę nie może narzekać na brak turystów. Co zobaczyć wybierając się tam na weekend? Na co zwrócić uwagę przy układaniu planu idealnej podróży? Oto nasze propozycje:
1. „Pochyły rynek”
Od niepamiętnych czasów rynek stanowił w większości miast centrum, gdzie odbywał się handel oraz miały miejsce najważniejsze wydarzenia. Nie inaczej było i w wypadku Przemyśla. Zabytkowe kamienice na Rynku z XVI i XVII wieku zachowały się do dzisiaj w trzech z czterech niegdyś pierzei Rynku. Pierzeja zachodnia natomiast została rozebrana na przełomie wieków XVIII i XIX. W większości kamienic nadal podziwiać można oryginalne podcienia. Szczególną jednak uwagę zwraca sam Rynek o niespotykanym nachyleniu, na którym dawniej stał renesansowy ratusz, rozebrany przez zaborców w 1812 roku. Dziś nie sposób przegapić stojącej tu fontanny z niedźwiadkami, która z biegiem lat stała się symbolem miasta. Tuż obok znajduje się ławka z siedzącym na niej wojakiem Szwejkiem, który niegdyś odwiedził Przemyśl podczas swej służby wojskowej. Co ciekawe tutejszy rynek możemy zwiedzać również... 10 metrów pod ziemią! Przemyskie podziemia to część pierwotnej zabudowy miasta z czasów średniowiecza. Na tą chwilę do zwiedzania udostępnione są dwukondygnacyjne piwnice o powierzchni blisko 400 m kw., znajdujące się pod budynkiem Urzędu Miasta (ul. Rynek 1) oraz nowo oddany odcinek siedemnastowiecznego kolektora. Dawniej w owych piwnicach przechowywano dobra i towary, w tym wina, miody pitne czy sól. W ostatnich latach udało się przywrócić podziemnym korytarzom ich pierwotny wygląd.
2. Zamek Kazimierzowski
Będąc w Przemyślu nie można pominąć zwiedzania Zamku Kazimierzowskiego, położonego na Wzgórzu Zamkowym, 270 m n.p.m. Zamek został wzniesiony w 1340 roku w stylu gotyckim dla króla Kazimierza Wielkiego. Na jego dziedzińcu zobaczyć można wyeksponowane relikty rotundy i palatium, czyli budowli z okresu panowania Bolesława Chrobrego. W XVI wieku zamek gruntownie przebudowano w stylu renesansowym, a do dziś jako jedyna pozostałość po gotyku przetrwała tylko ostrołukowa brama wjazdowa. Nieopodal wspomnianego zabytku rozpościera się piękny Park Zamkowy, uważany za jeden z najpiękniejszych parków miejskich w Polsce. Początki tego miejsca sięgają 1842 roku, drzewa i krzewy zaczęto tu sadzić pod koniec XIX wieku, wytyczono także parkowe alejki oraz obmurowano brzegi stawu i źródło strumyka, nazywanego „Ciurkiem”. Niedługo później wzniesiono kapliczkę Najświętszej Marii Panny z XVIII-wieczną figurą, wybudowano domek ogrodnika, oranżerię i palmiarnię, a także ustawiono figurę pastuszka. W pobliżu postawiono popiersie Tadeusza Kościuszki. Od zachodu park zamyka tajemnicze Wzgórze Trzech Krzyży z domniemanym średniowiecznym grodem obronnym oraz kopiec z trzema krzyżami, z którego roztacza wspaniała panorama.
3. Zniesienie
Zniesienie to wzgórze nad Przemyślem, którego nazwa ma być upamiętnieniem pokonania, tj „zniesienia”, w tym miejscu Tatarów. Najbardziej charakterystycznym punktem Zniesienia jest Kopiec Tatarski, według legendy usypany przez Tatarów jako mogiła poległego w walce chana. Najokazalszym zaś obiektem w tym miejscu jest fort XVI „Zniesienie”, którego tworzą trzy szańce połączone w jeden obiekt umożliwiający obronę okrężną. Do dziś zachowały się tu fosy i wały ziemne. Z odsłoniętych części fortu podziwiać można panoramę Przemyśla i okolic. Nieopodal znajduje się także Krzyż Zawierzenia z 2000 roku, a tuż obok brama forteczna oraz kolejka linowa z torem saneczkowym, którym można zjechać na dół.
fot. Wikipedia
4. Forty
Twierdza Przemyśl na początku XX wieku zaliczana była do największych twierdz Europy. Wówczas zastosowano w niej najnowocześniejsze rozwiązania technologiczne. Kilkukrotnie oblegana była miejscem krwawych walk wielu narodów, po czym w 1915 roku została wysadzona. Dziś ruiny twierdzy należą do najważniejszych zabytków architektury obronnej w Polsce i cieszą się coraz większym zainteresowaniem wśród turystów odwiedzających miasto. Twierdza Przemyśl to twierdza pierścieniowa złożona z dwóch pierścieni obronnych: wewnętrznego (znajdującego się w całości na obszarze miasta) oraz zewnętrznego (poza miastem). Dziś ruiny fortów na linii zewnętrznej stały się czymś, czym dla romantyków były zamki. Stare, opuszczone, zagubione w głuszy leśnej ruiny stały się źródłem wielu legend i opowieści. Zespół Twierdzy Przemyśl nadaje się zarówno do zwiedzania pieszego, jak i rowerowego czy konnego. Do najatrakcyjniejszych turystycznie fortów na szlaku zaliczają się: I Salis Soglio, VIII Łętownia, XI Duńkowiczki, XII Werner, XIII San Rideau oraz XV Borek.
fot. Wikipedia fot. Wikipedia fot. Wikipedia
5. Kościoły i katedry
Osoby, które zdecydują się na dokładniejsze poznanie tutejszej architektury i sztuki sakralnej zdecydowanie nie będą miały czasu na nudę. W tym mieście naprawdę jest co oglądać i nie sposób nawet wymienić wszystkich miejsc wartych odwiedzenia. Na początek warto przyjrzeć się archikatedrze rzymskokatolickiej wybudowanej w stylu gotyckim w XV i XVI wieku na miejscu jeszcze starszej poprzedniczki – świątyni romańskiej, której relikty nadal możemy podziwiać w podziemiach obiektu. Przy archikatedrze stoi także słynna, charakterystyczna dla miasta, późnobarokowa dzwonnica o 71 metrach wysokości.
Archikatedra Grekokatolicka mieści się w dawnym kościele barokowym, wzniesionym dla jezuitów w XVII wieku. Po przekazaniu przez papieża Jana Pawła II świątyni grekokatolikom została ona przystosowana do obrządku wschodniego. Obok budowli również znajduje się dzwonnica, ta jednak wykonana jest w stylu współczesnym.
Kościół i Klasztor Karmelitów z XVII wieku zachwyca imponującym wnętrzem, odrestaurowanym na jego pierwotny wzór po wielokrotnych zmianach dokonanych w jego wyglądzie przez grekokatolików. Budowla mieści się na wzgórzu, przy ulicy Karmelickiej i jest jedną z najwyżej położonych przemyskich świątyń.
Kościół Franciszkanów został wybudowany w XVIII wieku na miejscu gotyckiej świątyni. Ta niezwykła budowla jest połączeniem stylu barokowego i klasycyzmu. Wnętrze kościoła imponuje zaś bogactwem fresków i rzeźb, popularnym dla stylu rokoko.
Kościół i Klasztor Karmelitanek zbudowane w latach 1899-1900. Ta neogotycka budowla, otoczona ceglanym murem, jest najwyżej położoną świątynią na przemyskiej starówce.
Kościół reformatorów z XVII wieku, niegdyś otoczony murem obronnym ze strzelnicami, pełniący, wraz z klasztorem, rolę wieży obronnej dla nieistniejącej już Bramy Lwowskiej. Po rozebraniu murów miejskich w tej okolicy oraz zasypaniu fosy, kościół sprawia wrażenie zapadniętego poniżej poziomu ulicy.
Na koniec warto odwiedzić zdecydowanie nowszy, bo wybudowany w latach 1912-1923, Kościół Salezjanów, którego wysoka wieża zdecydowanie rzuca się w oczy. Świątynie charakteryzuje styl neogotycki. Elementem jednak najbardziej kontrowersyjnym wewnątrz kościoła jest posadzka, którą zdobią krzyże równoramienne o załamanych ramionach, czyli... swastyki, mające według buddyzmu symbolizować szczęście i powodzenie.
6. Muzea
Fascynaci muzeów również znajdą coś dla siebie. Muzeum Narodowe Ziemi Przemyskiej bowiem szczyci się największymi zbiorami w całym województwie podkarpackim. Warto jest obejrzeć tu ekspozycje stałe, jak i wystawy czasowe. Jednym z popularniejszych oddziałów wspomnianego obiektu jest Muzeum Dzwonów i Fajek, mieszczące się w zabytkowej Wieży Zegarowej, w centrum miasta. Budowla ta, która od 1983 roku jest własnością muzeum, powstała w latach 1775-1777 z przeznaczeniem na dzwonnicę grekokatolickiej cerkwi katedralnej. Dziś ta ośmiokondygnacyjna wieża stanowi także doskonały punkt widokowy.
Muzeum Historii Miasta Przemyśla mieści się w XVI-wiecznej kamienicy z udostępnionymi do zwiedzania podziemiami. Zachwycić można się tu ekspozycjami poświęconymi ponad tysiącletniej historii Przemyśla, jak również przyjrzeć się z bliska interesującym mieszczańskim wnętrzom. Ponadto znajduje się tu także atelier fotograficzne z XIX wieku.
Muzeum Archidiecezjalne w Przemyślu, to muzeum sakralne, mieszczące się w zabytkowym gmachu dawnej szkoły katedralnej z XVI wieku. Jest to najstarsza placówka muzealna województwa podkarpackiego, w której podziwiać można sztukę sakralną polskiego średniowiecza, barokowe portrety, XVII-wieczną izbę szlachecką, manierystyczne rzeźby, tapiserie papieskie i wiele innych dzieł sztuki.
fot. Grzegorz Karnas
7. Most Kolejowy
Most kolejowy w Przemyślu położony jest między stacjami Przemyśl Główny a Przemyśl Zasanie, na rzece San. Obiekt stanowi jedną z najbardziej charakterystycznych budowli miasta i jest prawdopodobnie jedyną w Polsce budowlą zaprojektowaną przez Gustave'a Eiffela. Historia mostu sięga 1860 roku, kiedy wybudowano go by połączyć koleją Wiedeń i Lwów. W 1915 roku został wysadzony przez Austriaków, a rok później odbudowany. Dzięki jego strategicznemu położeniu historia mostu w Przemyślu jest znacznie obszerniejsza i zdecydowanie warta poznania.
8. Dworzec kolejowy
Wybudowany w latach 1859-1860 zabytkowy dworzec jest jedną z najokazalszych i zdecydowanie najpiękniejszych budowli na linii kolejowej łączącej Kraków i Lwów. Na odwiedzających robi on ogromne wrażenie, a dzięki zdobieniom i malowidłom nierzadko jego wnętrze porównuje się do wnętrza pałacu.
9. Okolice
Jedyne 7 km od miasta – w Bolestraszycach - znajduje się Arboretum, czyli ogród dendrologiczny, należący do cennych zabytków przyrody i kultury Polski. Zgromadzono tam kilka tysięcy gatunków roślin, w tym rzadkich i ginących we florze polskiej. Obiekt łączy ze sobą elementy historyczne oraz współczesne. Dawniej bowiem znajdował się tu dwór XIX-wiecznego malarza Piotra Michałowskiego, a także fort dawnej Twierdzy Przemyśl, z tego samego okresu. To wszystko, połączone wraz z nowymi nasadzeniami, stanowi uciechę dla ludzkich oczu.
Kolejną, jedną z najbardziej znanych atrakcji, zaledwie 10 km od Przemyśla stanowi Zamek w Krasiczynie. Jest to niewątpliwie jedna z najpiękniejszych i najlepiej zachowanych pereł architektury renesansowo-manierystycznej. Zamek został zbudowany na przełomie XVI i XVII wieku dla kasztelana przemyskiego Stanisława Krasickiego i jego syna Marcina. W narożach zamku znajdują się cztery okrągłe baszty – Boska (z kopułą na szczycie, mieszcząca kaplicę), Papieska (z attyką przedstawiającą koronę papieską Klemensa VIII, w której znajdowały się pokoje dla wysokich dostojników kościelnych), Królewska (z sześcioma wieżyczkami, w której mieściły się królewskie apartamenty) i Szlachecka (z kopią korony króla Zygmunta III Wazy na szczycie). Ich nazwy symbolizować miały hierarchię świata aprobowaną przez fundatorów obiektu. Zamek okala przepiękny park krajobrazowy, gdzie rośnie ponad 200 gatunków drzew i krzewów z całego świata.
Nie zapominajmy także, że będąc w Przemyślu znajdujemy się jedynie około 15 kilometrów od granicy z Ukrainą, dzięki czemu możemy za niewielkie pieniądze spróbować słodkich przysmaków naszych wschodnich sąsiadów. Jeśli jednak posiadamy nadmiar wolnego czasu, zawsze możemy wybrać się na wycieczkę i zobaczyć piękny Lwów, położony niecałe 100 km od Przemyśla.
fot. Wikipedia fot. Wikipedia
10. Gastronomia
Po długim zwiedzaniu czas na odpoczynek i coś na ząb. Dla miłośników lat 20-tych idealnym miejscem będzie Pub Restauracja Melduję Posłusznie, gdzie panuje niebanalne poczucie humoru Wojaka Szwejka. Czas zatrzymał się tu w czasach świetności Twierdzy Przemyśl. Można tu spróbować wielu niepowtarzalnych potraw kuchni regionalnej, jak również zrelaksować się przy kuflu piwa czy kubku herbaty lub kawy.
Fanów kuchni włoskiej i nie tylko zadowoli Restauracja Piąte przez dziesiąte, jak również pizza w popularnej wśród Przemyślan Pizzerii La Bamba. Jeśli jednak chcemy spróbować pizzy w wydaniu staropolskim, koniecznie należy odwiedzić najstarszą, 30-letnią Pizzerię Galicyjską. Specjałem tego miejsca jest jedyna w swoim rodzaju „pizza po przemysku”, z farszem (kasza, pieczarki i kiełbasa) w środku.
Przedwojennej kuchni spróbować można w Restauracji C.K. Monarchia o ponad 100-letniej tradycji. Niepowtarzalny klimat tworzy secesyjny styl miejsca oraz zgromadzone przedmioty z dawnych czasów, dzięki którym czujemy jak w prawdziwym, przedwojennym mieszkaniu. Lokal wystrojem i propozycją menu nawiązuje do historii miasta tworzonej przez jego mieszkańców, reprezentujących trzy różne kultury: polską, żydowską i ukraińską.
W kolejne dni na tradycyjny obiad wybrać można się do Restauracji Cuda, Wianki; na coś słodkiego do Miejsce, Kawa i Zabawa, a na lody do słynnej cukierni-lodziarni Fiore. Ci, którzy szukają nowych doznań smakowych powinni natomiast spróbować czekoladowego kebabu w Choco Kebab w Galerii Sanowej.
Trzeba przyznać, że Przemyśl jest miastem magicznym. Przechadzając się jego uliczkami i odkrywając kolejne atrakcje, można odnieść wrażenie, że nie zobaczyło się wszystkiego. Wypad na weekend z pewnością tylko podsyci ciekawość odwiedzających i będzie zaledwie ułamkiem tego, co jeszcze może zaoferować to piękne miejsce. Jedno jest pewne – wybierając się do Przemyśla po raz pierwszy można być niemal pewnym, że nie będzie to ostatni raz.
Co robić, by spędzać aktywnie czas ale adekwatnie do pogody? Mamy na to pomysł. Światła, muzyka i oczywiście taniec. Ale nie zwyczajny taniec, bo… na
W III Mikołajkowym Wyścigu Psich Zaprzęgów wystartują zawodnicy konkurujący o to, by stanąć na podium i otrzymać medale prosto z rąk Burmistrza Gminy
Skomentuj artykuł
Komentarze
W tekście zabrakło kilku obiektów, które warto wspomnieć ze względu na ich walory turystyczne: Muzeum Twierdzy Przemyśl, Kaponiery (element Linii Mołotowa), Schronu Kierowania Obroną Cywilną oraz Bramy Sanockiej Dolnej (tam mieści się siedziba Przemyskiego Stowarzyszenia Przyjaciół Dobrego Wojaka Szwejka).