Spacerem przez... Sanok!

Dodano 17.08.2018 14:55

Bieszczady to wymarzone miejsce dla ludzi, którzy cenią sobie spokojne wędrówki w otoczeniu pięknej przyrody. Góry te są uważane za jedne z najmniej zagospodarowanych w naszym kraju, przez co wydają się dziewicze i nieco tajemnicze. Warto odkryć piękno ich niepowtarzalnego krajobrazu. Dziś proponujemy Wam Sanok, jedno z najdalej wysuniętych miast na południowy wschód. Znajduje się w województwie podkarpackim, w dolinie Sanu, w Euroregionie Karpackim. Miasto zostało założone w 1339 roku. Rodowód Sanoka sięga średniowiecza, co widoczne jest w starannie odrestaurowanej Starówce. Wśród ciekawych zakątków, zwróćcie szczególną uwagę na:

Zamek

Zbudowano go z inicjatywy Kazimierza Wielkiego w drugiej połowie XII wieku. Położony jest na wzgórzu o wysokości 362 m. Otoczony jest stromymi skarpami u podnóża których przepływała rzeka San, a obecnie Potok Płowiecki. Niestety nie zachował się do dziś pierwotny wygląd budowli, poza jednym, głównym budynkiem, który stanowił wschodnią część zamku oraz historyczną studnią. Atrakcją jest tu dziś taras widokowy, z którego rozlega się piękny widok na dolinę Sanu. Z murów wieży można zajrzeć również przez oryginalne szczeliny, służące do obrony przed wrogiem. Wnętrze zamku przechowuje bardzo interesującą ekspozycję Muzeum Historycznego ze wspaniałą kolekcją ikon. Najwyższe piętro poświęcone jest sztuce współczesnej, przede wszystkim pochodzącemu z Sanoka Zdzisławowi Beksińskiemu.

fot. UM Sanok

Muzeum Historyczne

Muzeum powstało w 1934 roku i swoją siedzibę ma w murach Zamku. Znajdują się tu niezwykłe eksponaty dotyczące sztuki cerkiewnej XII-XX w., sztuki sakralnej XV-XIX w., sztuki współczesnej, ceramiki pokuckiej, archeologii oraz galerie Zdzisława Beksińskiego i Mariana Kruczka. Ciekawą część kolekcji stanowi zbiór uzbrojenia historycznego wzbogacony szczególnie cennymi przedmiotami udostępnionymi zwiedzającym przez prywatnego kolekcjonera. Pochodzą one od wczesnego średniowiecza po okres II wojny światowej. Jednym z najciekawszych elementów jest niewątpliwie oryginalny schron, wybudowany w 1940 roku. Muzeum to słynie jeszcze z organizowania wędrówek rowerowych śladami tradycji „Prawem i lewem po ziemi sanockiej”. Szlak oznaczony został tabliczkami i prowadzi przez najcenniejsze zabytki i zakątki tego regionu.

Siedziba Dyrekcji, fot. Wikipedia

Skansen - Muzeum Budownictwa Ludowego

Skansen mieści się w niezwykłym Parku Etnograficznym. Należy do najpiękniejszych muzeów na wolnym powietrzu w Europie. Malownicze położenie na prawym brzegu Sanu u podnóża Gór Sanocko-Turczańskich robi ogromne wrażenie na zwiedzających. To największy tego typu obiekt w naszym kraju, jego powierzchnia wynosi 38 ha. Prezentowana jest tu kultura polsko-ukraińskiego pogranicza we wschodniej części polskich Karpat wraz z Podkarpaciem. Odtworzono tu typową zabudowę wsi i zgromadzono 100 obiektów budownictwa drewnianego z okresu od XVII do XX wieku. Zobaczyć można tu budynki mieszkalne, mieszkalno-gospodarcze i gospodarcze, obiekty sakralne, XVII-wieczny kościół, dwie XVIII-wieczne cerkwie bojkowskie, cerkiew łemkowską z XIX w., malownicze kapliczki, młyn wodny, wiatraki i kuźnie. Można także skorzystać z prowadzonych tu warsztatów rzemieślniczych, tkackich, garncarza, kołodzieja, wytwórcy drewnianych łyżek, koszy wiklinowych itp. Oprócz tego urządzono tu wspaniałą ekspozycję malarstwa ikonowego.

Rynek

Sanocki Rynek czyli piękny plac główny miasta zdobi XVIII-wieczny, wspaniały ratusz miejski. Interesujące jest to, że budynek wkomponowany jest w sąsiadującą kamienicę, ale obiekty tworzą jedną spójną całość. Centralną część ratusza wieńczy niezwykły zegar wykonany w Pradze. Na szczycie lewego skrzydła ulokowano herb miasta, a na prawym godło Polski, według wzoru z lat 30-tych XX wieku. Fundamenty starszego ratusza, który spłonął w 1680 roku, odkryto podczas prac archeologicznych. Ciekawostką jest to, że na nowej nawierzchni zarys tych fundamentów oznaczono kostką w innym kolorze, warto więc zwrócić na to uwagę. Dookoła Rynek otaczają przepiękne kamieniczki, które dają niepowtarzalny klimat temu miejscu. Znajdują się tu również dwie ławeczki z tabliczkami upamiętniającymi literatów pochodzących z Sanoka.

Synagogi

W Sanoku przed II wojną światową funkcjonowało kilkadziesiąt synagog, z czego dzisiaj została ich garstka i żadna nie spełnia swojej funkcji. Warto jednak zwrócić na nie uwagę, ponieważ to niezwykłe budynki pod względem architektonicznym. Mała Synagoga została zbudowana w 1924 roku. Co ciekawe przetrwała okres wojny bez zniszczeń. Istnieje prawdopodobieństwo, że w budynku mieściła się jesziwa - wyższa szkoła rabinacka. Synagoga Jad Charuzim położona jest obok klasztoru franciszkańskiego. Została zbudowana w 1897 roku. W budynku działał miejski Wydział Architektury. Synagoga przy Cerkiewnej powstała pod koniec XIX wieku. Była to kamienica z prywatną kaplicą żydowską, posiadającą sztybel czyli salę modlitwy. Ostatnia z przetrwałych Synagog to Bożnica przy Floriańskiej założona na przełomie 1928/1929. W budynku mieścił się urząd Der Kreishauptmann oraz działał ośrodek zdrowia.

Synagoga Jad Charuzim, fot. Wikipedia Mała Synagoga, fot. Wikimedia

Park Miejski i Kopiec Mickiewicza

Powstał w 1896 roku na wzniesieniu zwanym Górą Parkową, w centrum miasta. W latach 1896-98 roku na jej szczycie młodzież usypała Kopiec Mickiewicza, wieńcząc go kamiennym głazem. Uczczono w ten sposób 100-tną rocznicę urodzin pisarza. Aktualnie powierzchnia parku liczy 10 ha i jest to największy typu teren górski w Polsce. Secesyjny układ alejek parkowych z naturalistycznym układem pięter roślinnych w drzewostanie uzupełniają elementy małej architektury ławki oraz parkingi rowerowe. Odbywa się tu wiele okolicznościowych koncertów, schody sceny prowadzą do najstarszej części ogrodu publicznego. Znajduje się tu Źródełko Chopina – pamiątka historyczna z tryskającym z góry źródełkiem. Taras widokowy położony na wysokości 350 m n.p.m. dostarcza niesamowitych widoków na Dolinę Sanu, Góry Słonne, Pogórze Dynowskie i Bukowskie oraz Beskid Niski.

Platforma widokowa, fot. Wikipedia Kopiec Mickiewicza, fot. Wikipedia

Szlak Nadsańskich Umocnień - Linia Mołotowa

Biegnie wzdłuż Sanu, od Bóbrki koło Soliny, przez Lesko, Sanok, Dynów, Bachów do Krasiczyna. Prezentuje radzieckie i niemieckie zabytki sztuki fortyfikacyjnej okresu II wojny światowej. Obiekty powstały w latach 1940-41, wzdłuż linii granicznej, po podzieleniu II Rzeczypospolitej przez armię radziecką i niemiecką. Na szlaku można zobaczyć obiekty o różnym stopniu zachowania, te znacznie zniszczone oraz zachowane w całości. Na miłośników historii wojennej czekają tajemne schrony i bunkry będące miejscem lokalizacji punktu oporu. Większość trasy przebiega trasami asfaltowymi, głównie słabo uczęszczanymi, część drogami gruntowymi i żwirówkami.

Pomniki

Sanok to prawdziwa kraina pomników. Liczne dzieła rzeźbiarskie i tablice pamiątkowe wzniesione ku czci osób lub dla upamiętnienia wydarzeń związanych zarówno z historią miasta, jak i państwa polskiego budzą wielki podziw wśród mieszkańców i turystów. Znajdują się tu m.in Pomnik Tadeusza Kościuszki, Obelisk zwieńczony rzeźbą orła upamiętniający 125 oficerów i żołnierzy, Pomnik ku czci Polaków-ofiar okupanta niemieckiego z lat 1942–1944, Pomnik Grzegorza z Sanoka, Pomnik Jana Pawła II, Pomnik św. Zygmunta Gorazdowskiego, Pomnik Zdzisława Beksińskiego, Pomnik kotwice, Pomniki czołgi wojskowe, Ławeczka Szwejka i wiele innych. Każdy z nich posiada odrębną historię, którą przy okazji zwiedzania warto poznać.

Pomnik Św. Zygmunta Gorazdowskiego, fot. Wikipedia Ławeczka Józefa Szwejka, fot. UM Sanok

Fontanna - Dziewczynka w deszczu

Najmłodsi na pewno zwrócą uwagę na ciekawą rzeźbę, przedstawiającą dziewczynkę z parasolem w ręce, znajdującą się przy placu Wolności. Ten niewielki pomnik - fontanna, zrobiony jest z brązu i betonu, zbudowany został z okazji wodowania statku o imieniu Sanok. W pobliżu mieści się dodatkowo mały pomnik upamiętniający to wydarzenie. Oprócz ławek, na tym niewielkim skwerku znajdują się również pamiątkowe płyty poświęcone współpracy Sanoka z niemieckim miastem Reinheim. Warto podziwiać fontannę w nocy, kiedy bywa podświetlana.

fot. UM Sanok

Sanok jest miejscem, które świetnie nadaje się również na spływy kajakowe. Szlak wodny - Błękitny San prowadzi wzdłuż biegu rzeki, przy której znajdują się liczne ośrodki wypoczynkowe i kempingi umożliwiają rekreacje i wypoczynek dla całej rodziny.